Nigel Winterburn – “Sóc điên” của Bộ tứ phòng ngự Arsenal

Thành tích của một đội bóng không chỉ ghi công những ngôi sao tấn công mà còn là đóng góp của các cầu thủ phòng ngự. Từ những năm cuối thế kỷ 20, làng bóng đá chứng kiến rất nhiều bộ tứ hàng thủ danh tiếng đã mang về những thành tích đáng kể cho đội bóng của mình. Ở cấp CLB, một đội bóng thi đấu thường xuyên suốt 9 tháng sẽ tạo điều kiện cho những cầu thủ được chơi với nhau trong một thời gian dài, trong đó có các hậu vệ. Tài năng về chuyên môn, sự ăn ý trong thi đấu giữa họ tạo nên các bộ tứ hàng thủ trứ danh trong làng bóng đá. Bộ tứ vệ đó có xuất sắc mới là nền tảng cho các đội bóng thi đấu chắc chắn, gắn kết và đạt kết quả tốt. Chỉ cần nói tới đây, hẳn nếu ai là fan của “Pháo thủ” chắc chắn sẽ không thể không nhắc tới bộ tứ vệ huyền thoại của Arsenal cũng như của làng bóng đá Châu Âu những năm 90. Thế hệ của thế hệ Lee Dixon – Tony Adams – Steve Bould/Martin Keown và đặc biệt là Nigel Winterburn.

1. Sự nghiệp qua những con số

Arsenal

• Giải bóng đá hạng nhất: 1988-89, 1990-91
• Premier League: 1997-98
• Cúp FA: 1992-93, 1997-98
• Cúp Liên đoàn bóng đá: 1992-93
• Cúp Liên đoàn bóng đá Centenary: 1988
• FA Charity Shield: 1991, 1998, 1999
• Các nhà vô địch Cúp C1 châu Âu: 1993-94

2. Tiểu sử

Nigel Winterburn sinh ngày 11 tháng 12 năm 1963. Ông là một cựu cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Anh và hiện tại đang là chuyên gia của BT Sport. Ông từng chơi chủ yếu ở vị trí hậu vệ trái ở Premier League West Ham United và ở Football League cho Wimbledon. Đồng thời, Winterburn cũng có hai lần khoác áo thi đấu cho ĐTQG Anh.

3. Sự nghiệp CLB

• Sự nghiệp sớm

Winterburn bắt đầu sự nghiệp chơi bóng của mình tại CLB Birmingham City. Mặc dù đã từng được gọi vào đội trẻ của tuyển Anh, nhưng ông chưa từng được đưa vào đội hình chính thức tại CLB. Ông chuyển sang chơi cho đội bóng Oxford United, sau đó vào năm 1983, ông được Dave Bassett đưa về gia nhập Wimbledon theo hình thức chuyển nhượng tự do, đội bóng này vẫn đang tiếp tục những bước tiến vững chắc trên con đường thăng hạng sau khi đạt được những thành công từ giải non-league 6 năm trước. Winterburn được xem là nguồn sức mạnh tinh thần rất lớn của Wimbledon.

Ông là thành viên năng nổ trong đội hình tiêu biểu đã dành quyền lên chơi ở giải hạng Nhất năm 1986. Đội hình này gồm có những cầu thủ giàu kinh nghiệm như John Fashanu và Lawrie Sanchez. Trong mùa giải đầu tiên ở giải đấu danh giá, CLB đã về đích ở vị trí nửa trên của bảng xếp hạng, vào đến tứ kết cúp FA, và chỉ chịu thua Tottenham Hotspur, đội đã vào chung kết.

Trong 4 mùa giải chơi tại sân Plough Lane, Winterburn đã từng được các cổ động viên bầu cho danh hiệu cầu thủ của năm, thành tích tuyệt vời của ông đã khiến cho huấn luyện viên của Arsenal, George Graham – người đang tìm kiếm cầu thủ có thể thay thế lâu dài cho đội trưởng Kenny Sansom đặc biệt quan tâm.

• Arsenal

Vào mùa hè năm 1987, Arsenal đã chi 350.000 bảng cho Wimbledon để đưa Winterburn về sân Highbury. Ông đã không cạnh tranh được vị trí với Sansom, cầu thủ trụ cột của đội tuyển Anh. Lần đầu tiên được ra sân, ông xuất hiện bên cánh phải của đội bóng, một phương pháp thay thế mang tính bắt buộc của Graham sau khi vị huấn luyện viên này không thành công trong việc tìm cầu thủ xứng đáng để thay thế cho Viv Anderson.

Mặc dù thuận chân trái, nhưng Winterburn đã đảm nhiệm bên cánh phải bằng hết khả năng của mình. Tuy nhiên ông sớm liên quan đến 2 sự kiện gây nhiều tranh cãi ở mùa giải đầu tiên của mình. Vụ việc đầu tiên xảy ra trong một trận đấu tại cúp FA, ông đã công khai trêu tức tiền đạo của Manchester United là Brian McClair sau khi cầu thủ này bỏ lỡ quả penalty. Chuyện này đã gây nên làn sóng chỉ trích Winterburn vào thời điểm đó

Vụ việc thứ hai xảy ra trong trận chung kết cúp Liên Đoàn cuối mùa giải đó. Mặc dù thi đấu không tốt đầu trận, nhưng Arsenal vẫn là đội chiếm lĩnh thế trận và đang dẫn trước Luton Town 2-1. Khi thời gian chỉ còn chưa đầy 15 phút nữa là hết giờ thì David Rocastle đã ngã trong vòng cấm địa của đội Luton. Michael Thomas là cầu thủ được chỉ định thực hiện đá phạt đền cho Arsenal trong phần lớn mùa giải nhưng không thể giải thích lý do tại sao, Winterburn lại là người đặt bóng vào chấm phạt đền. Ông chưa từng đá phạt đền cho Arsenal bao giờ, bình luận viên Brian Moore đã vô cùng ngạc nhiên – “Đây đúng là một quyết định kỳ lạ!” – và Winterburn đã bước lên chấm phạt đền. Ông đá mạnh vào góc phải phía dưới khung thành, nhưng thủ môn đội Luton, Andy Dibble đã đoán chính xác hướng bóng và đẩy bóng ra ngoài sát cột dọc. Nếu như Winterburn ghi bàn, Arsenal gần như chắc chắn sẽ dành chiến thắng với tỷ số 3-1.

Sau khi hậu vệ Sansom rời Arsenal vào mùa hè và kết quả là Winterburn được chuyển sang chơi với vai trò hậu vệ cánh trái quen thuộc, và ông đã đá ở vị trí này trong hơn 1 thập kỷ. Ông và người đồng đội Lee Dixon bảo vệ vững chắc 2 bên cánh, cùng với đội trưởng Tony Adams và cầu thủ kỳ cựu David O’Leary cũng như Steve Bould – là những hậu vệ xuất sắc. HLV đã sử dụng cả năm cầu thủ này khi Arsenal gặp đội đầu bảng Liverpool ở trận đấu cuối cùng của mùa giải, trận đấu quyết định chức vô địch giải hạng Nhất trên sân Anfield.

Arsenal kết thúc mùa giải 1990 mà không có danh hiệu nào, nhưng Winterburn và những đồng đội của ông ở hàng phòng ngự giờ đã được tăng cường khi có thêm thủ môn David Seaman mới chuyển tới. Nhờ vậy đã tái khẳng định khả năng phòng ngự chắc chắn của họ khi đoạt lại được chứ vô địch với chỉ một trận thua duy nhất ở mùa giải tiếp theo. Hai năm sau, Winterburn đã dành được cú đúp với Arsenal và đã hoàn tất bộ sưu tập huy chương ở giải trong nước của mình. Arsenal đánh bại Sheffield Wednesday 2-1 ở cả 2 trận chung kết cúp Liên Đoàn và cúp FA, trận chung kết FA đá lại do hai đội hoà 1-1.

Năm 1994, giới chuyên môn về bóng đá đã bày tỏ sự đánh giá rất cao Winterburn và các đồng đội của ông ở hàng phòng ngự của Arsenal sau khi họ kèm cặp được bộ ba tấn công rất xuất sắc người Ý bên phía Parma là Faustino Asprilla, Tomas Brolin và Gianfranco Zola. Họ đã bảo vệ được kết quả dẫn trước 1-0 sau khi Smith giúp Arsenal vượt lên dẫn trước ở phút thứ 20. Trong trận chung kết cúp C2 ngay năm sau đó gặp đội Real Zaragoza, trận đấu đang có tỷ số hoà 1-1 và mọi người đã nghĩ đến những loạt đá penalty, thì Nayim (cầu thủ cũ của Tottenham, đối thủ không ưa thích của Arsenal) bằng một cú sút bóng từ vạch giữa sân đã ghi bàn thắng ở thời gian đá hiệp phụ, đem về chức vô địch cho Real Zaragoza ở ngay phút cuối cùng.

Arsène Wenger đến dẫn dắt Arsenal vào cuối năm 1996 và ông đã truyền cảm hứng mới vào đội bóng Arsenal, sử dụng hàng hậu vệ đã có tuổi (Adams đã 30 tuổi nhưng là cầu thủ trẻ nhất; Martin Keown cũng chuyển tới để thay thế cho O’Leary, giải nghệ sau thành công ở FA cúp năm 1993), giúp họ tiếp tục chơi bóng và dành được một số thành công trong những năm sau đó. Với 6 sáu cầu thủ kinh nghiệm ở hàng phòng ngự sử dụng tiếng bản xứ, những cầu thủ tài năng mới chuyển đến đã được giúp đỡ để sớm hoà nhập với đội bóng, Arsenal dành cú đúp vào năm 1998, vô địch giải ngoại hạng và cúp FA.

Vào năm 2000, Arsenal tiến tới trận chung kết UEFA Cup nhưng Winterburn đã không có được xuất đá chính thức trong đội khi vị trí hậu vệ cánh trái được trao cho cầu thủ người Braxin Silvinho. Sau đó ông dần dần bị cầu thủ trẻ Ashley Cole thay thế trong vòng mùa giải tiếp theo. Mặc dù sự nghiệp lừng lẫy tại Arsenal đã kết thúc nhưng sẽ khó có ai sánh ngang được với những thành tích của Winterburn.

• West Ham United

Winterburn chuyển sang chơi cho West Ham United sau 429 trận thi đấu dưới màu áo Arsenal ở giải ngoại hạng (ghi được 8 bàn thắng – trong đó có một số bàn thắng ngoạn mục được ghi từ ngoài vòng cấm địa). Ông đã chơi 3 mùa giải cuối cùng của sự nghiệp cầu thủ tại Upton Park trước khi giải nghệ ở tuổi 40.

4. Sự nghiệp quốc tế

Winterburn lần đầu tiên được xuất hiện trong màu áo đội tuyển Anh, khi ông được thay vào sân trong trận gặp Italia khi tỷ số đang hoà 0-0. Mặc dù thường xuyên được ca ngợi tài năng của hậu vệ cánh trái người Anh này nhưng HLV Bobby Robson chỉ xem Winterburn là sự lựa chọn thứ 3 ở vị trí hậu vệ trái tại kì World Cup 90, sau Stuart Pearce và Tony Dorigo. Chỉ khi có chấn thương mới có cơ hội vào sân cho Winterburn, nhưng điều đó đã không xảy ra. Tuy nhiên ông đã được ra sân trong đội hình B.

Sau đó, nhờ phong độ thi đấu xuất sắc của mình, ông đã khiến cho HLV đội tuyển Anh Graham Taylor gọi ông trở lại đội tuyển trong giải đấu được tổ chức ở Mỹ, giải đấu mà đội Anh đã không thành công khi để thua đội chủ nhà 2-0. Winterburn được ra sân để thay thế cho cầu thủ chạy cánh của đội Manchester United Lee Sharpe trong trận cuối cùng gặp đội tuyển Đức.

5. Lời kết

Trong suốt 13 năm thi đấu cho Arsenal tại Premier League, Winterburn chính là một trong những hậu vệ cánh xuất sắc nhất xứ sở Sương mù. Tài năng và nhân cách hoàn hảo đã giúp ông chiếm chỗ của Ashley Cole, một siêu hậu vệ cánh trái cũng đã từng thi đấu cho “pháo thủ thành London”. Có lẽ chỉ cần nhắc tới cái tên Nigel Winterburn, người ta sẽ nhớ ngay tới hình ảnh một chú “sóc điên” với tốc độ chạy kinh hoàng, pha xử lý bóng lắt léo cùng với đó là sự phối hợp nhịp nhàng ở hàng phòng ngự đã tạo nên bộ tứ vệ trứ danh một thời của “Pháo thủ”.