Francesco Totti – Tượng đài sừng sững trước mãnh lực đồng tiền

Bóng đá thời hiện đại chứng kiến nhiều cuộc tháo chạy của cầu thủ vì đồng tiền. Cũng chính lẽ đó, người tại lại thấy nể phục Francesco Totti hơn. Với làng túc cầu, Totti là tượng đài, một biểu tượng không quỵ ngã trước sức mạnh tiền bạc.

1. Sự nghiệp qua những con số

Cá nhân

• Guerin d’Oro (2): 1998, 2004
• Serie A Young Footballer of the Year: 1999
• Euro 2000 Final Man of the Match
• Euro 2000 Team of the Tournament
• Serie A Footballer of the Year (2): 2000, 2003
• Italian Footballer of the Year (5): 2000, 2001, 2003, 2004, 2007
• ESM Team of the Year (3): 2000–01, 2003–04, 2006–07
• FIFA 100
• Serie A Goal of the Year (2): 2005, 2006
• 2006 FIFA World Cup All-Star Team
• Serie A Top Scorer: 2006–07
• European Golden Shoe: 2006–07
• USSI Silver Ball: 2007–08
• Golden Foot: 2010

AS Roma

• Serie A: 2001
• Siêu cúp bóng đá Ý: 2001, 2007
• Cúp bóng đá Ý: Vô địch 2007, 2008; Á quân 2003, 2005, 2006, 2010, 2013.
• FIFA 100 danh sách 125 cầu thủ xuất sắc còn sống

Quốc tế

• Giải vô địch bóng đá U-21 châu Âu: 1996
• Vô địch Mediterranean Games (U-23): 1997
• Giải vô địch bóng đá thế giới: 2006
• Giải vô địch bóng đá U-18 châu Âu: Á quân 1995
• Giải vô địch bóng đá châu Âu: Á quân 2000

2. Tiểu sử

Francesco Totti sinh 27 tháng 9 năm 1976 tại Roma là cựu cầu thủ chuyên nghiệp người Ý, đội trưởng và là biểu tượng sống của câu lạc bộ A.S. Roma. Totti sinh ra và lớn lên tại Roma, là con trai của ông bà Lorenzo và Fiorella Totti. Thần tượng của Totti là cựu đội trưởng A.S. Roma Giuseppe Giannini, từ bé anh thường xuyên chơi bóng với những người lớn tuổi hơn mình. Ở tuổi lên 8, Totti bắt đầu tập luyện ở đội trẻ Fortituto, sau đó là Smit Trastevere và Lodigiani. Totti đã lọt vào mắt xanh của các nhà tuyển trạch A.C. Milan nhưng mẹ anh đã từ chối lời đề nghị của đội bóng đỏ đen để Totti có thể được chơi bóng ở quê nhà, và Totti gia nhập đội trẻ A.S. Roma vào năm 1989.

Vị trí sở trường của Totti là trequartista (tiền vệ tấn công), nhưng Totti cũng thi đấu rất thành công ở vai trò Tiền đạo. Trong sự nghiệp Totti chỉ thi đấu cho một câu lạc bộ duy nhất là Roma, anh là cầu thủ có số lần khoác áo Roma nhiều nhất và cũng là chân sút ghi nhiều bàn thắng nhất lịch sử câu lạc bộ. Totti luôn được xem là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thuộc thế hệ của mình.

Totti nổi tiếng với những cú múc muỗng súp (cucchiaio), những pha chọc khe xé toang hàng phòng ngự đối phương và những pha đánh gót siêu việt. Anh là một trequartista đúng nghĩa: sáng tạo, hào hoa, bản lĩnh và luôn biết toả sáng khi cần thiết.

Ngày 28 tháng 3 năm 2014, chủ tịch của câu lạc bộ A.S. Roma, James Pallotta, tuyên bố trên kênh truyền hình Sky Sport 24 rằng số áo 10 của Totti sẽ được treo vĩnh viễn trong phòng truyền thống của đội bóng sau khi anh giải nghệ. Totti giải nghệ ngày 28 tháng 5 năm 2017 sau khi cùng Roma giành chiến thắng 3-2 trước Genoa tại vòng đấu cuối cùng của Serie A trên sân vận động Olimpico, Roma.

3. Sự nghiệp ở câu lạc bộ

• Giai đoạn đầu

Sau ba năm tập luyện tại đội trẻ, Totti lần đầu xuất hiện trong đội hình chính của Roma ở tuổi 16, khi huấn luyện viên của Roma khi đó là Vujadin Boškov đưa anh vào sân thi đấu trong trận thắng 2-0 trước Brescia ngày 28/3/1993. Trong mùa giải tiếp theo, Totti bắt đầu được thi đấu nhiều hơn và ghi bàn thắng đầu tiên cho câu lạc bộ vào ngày 24 tháng 9 năm 1994 trong trận hoà 1-1 với Foggia. Năm 1998 Totti được trao băng đội trưởng, và anh bắt đầu được công nhận là biểu tượng của câu lạc bộ.

Dù không được gọi vào đội tuyển quốc gia thi đấu ở World Cup 1998, Totti được bình chọn là cầu thủ trẻ xuất sắc nhất Serie A mùa giải 1998-1999.

• Scudetto 2001

Serie A mùa giải 2000-2001, A.S. Roma dưới sự dẫn dắt của Fabio Capello đã xây dựng một đội hình và chiến thuật xoay quanh Totti. Totti trong giai đoạn này cũng bắt đầu chuyển sang thi đấu ở vị trí của một trequartista nhằm tận dụng tối đa khả năng chuyền bóng siêu việt của mình. Trong mùa giải đó Totti ghi 13 bàn thắng và giúp A.S. Roma giành Scuedetto thứ 3 trong lịch sử câu lạc bộ vào ngày 17 tháng 6 năm 2001. Totti cũng ghi 1 bàn trong trận thắng 3-0 trước Fiorentina trong trận tranh Siêu cúp Italia năm đó. Là một cổ động viên suốt đời của A.S. Roma, Totti sinh ra và lớn lên ngay tại thành phố và có một tinh thần chiến đấu anh dũng trên sân cỏ, tất cả những điều đó đã đưa anh trở thành một thần tượng trong giới cổ động viên. Totti được bầu chọn là cầu thủ Italia xuất sắc nhất 2 năm 2000 và 2001.

Mùa giải 2003-04 anh ghi 20 bàn nhưng A.S. Roma chỉ về nhì trong cuộc đua Scudetto với A.C. Milan. Totti cũng giành danh hiệu cầu thủ Italia xuất sắc nhất năm lần thứ 2 liên tiếp. Bất chấp một mùa giải 2004-05 đầy thất vọng với sự ra đi của Capello (chuyển sang Juventus) và Roma kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 8 với 4 sự thay đổi trên băng ghế huấn luyện trong một mùa giải, Totti vẫn giữ phong độ làm bàn của mình với 15 bàn thắng, trong đó có bàn thắng thứ 100 ở Serie A. Hai tháng sau đó, ngày 19 tháng 12, Totti trở thành chân sút vĩ đại nhất lịch sử câu lạc bộ với bàn thắng thứ 107 ở Serie A, ghi vào lưới Parma, phá kỉ lục trước đó được giữ bởi Roberto Puzzo.

• Trở thành tiền đạo với Spalletti

Luciano Spalletti trở thành huấn luyện viên mới cho A.S. Roma từ mùa giải 2005-06. Trong sơ đồ mới 4-2-3-1, Totti chơi ở vị trí mũi nhọn cao nhất, nhưng không chỉ dâng cao chờ những đường chuyền từ tuyến sau hay những đường tạt bóng mà thay vào đó lùi sâu kiếm bóng và tạo khoảng trống cho các tiền vệ tấn công phía sau anh. Chơi ở vị trí mới, Totti bắt đầu ghi bàn nhiều hơn, với 15 bàn thắng sau 24 trận đấu. Trong giai đoạn này câu lạc bộ đã có một chuỗi 11 trận thắng liên tiếp.

Mùa giải 2006-07 là một đỉnh cao của Totti, khi anh giành danh hiệu Vua phá lưới Serie A với 26 bàn thắng, dù Roma chỉ về nhì ở Serie A sau Inter, nhưng họ đã phục thù bằng cách giành lại Coppa Italia bằng chiến thắng ngay trước đối thủ. Totti đồng thời nhận danh hiệu Chiếc giày vàng châu Âu dành cho chân sút xuất sắc nhất của châu Âu mùa bóng đó.

Totti ghi bàn thắng thứ 200 cho Roma trong trận thắng 4-0 ở Coppa Italia trước Torino ngày 16 tháng 1 năm 2008. Anh nhận giải thưởng cầu thủ Italia xuất sắc nhất năm lần thứ 5 vào ngày 28 tháng 1.

• Kỉ nguyên Ranieri

Roma khởi đầu mùa giải 2008-09 và 2009-10 đầy khó khăn, nhất là mùa giải 2009-10 khi chứng kiến sự ra đi của Spaletti sau 4 năm tại vị và được thay thế bởi Claudio Ranieri. Trong giai đoạn đầu mùa bóng, nhất là ở vòng loại UEFA Europa League, Totti đã thi đấu rất tốt với ba hat-trick, một trong trận thắng 7-1 trước K.A.A. Gent ở vòng sơ loại thứ 3, một trong trận thắng 7-1 khác trước MFK Košice tại Olimpico trong lượt play-off, cuối cùng là một hat-trick khác vào lưới Bari tại Serie A, đánh dấu sự trở lại thời gian dài chữa trị chấn thương.

Ngày 30 tháng 11 năm 2009, sau vài tháng đàm phán, Totti đồng ý ký với Roma một bản hợp đồng có thời hạn 5 năm, kéo dài tới 2014, đồng nghĩa với việc Totti sẽ thi đấu cho Roma cho tới khi treo giày. Bản hợp đồng chính thức được ký kết bởi ban lãnh đạo đội bóng vào ngày 16 tháng 12 năm 2009, mức lương mà Roma dành cho Totti là 5,5 triệu euro một mùa.

Với mạch 24 trận bất bại ở Serie A, Roma trở thành đối thủ cạnh tranh Scudetto duy nhất với Inter Milan. Đã có thời điểm Roma vươn lên dẫn đầu bảng xếp hạng nhưng trận thua 1-2 trước Sampdoria ngay tại sân nhà Olimpico ở vòng đấu 35 đã khiến Roma của Totti lần thứ 6 về nhì ở Serie A khi thua Inter Milan của Jose Mourinho đúng 2 điểm (mùa giải đó Inter Milan dành cú ăn 3 vĩ đại: Serie A, Coppa Italia và Champions League). Totti đã vượt qua những huyền thoại như Gabriel Batistuta, Giuseppe Signori và Kurt Hamrin trên bảng xếp hạng những chân sút xuất sắc nhất lịch sử Serie A.

Mùa giải 2010-11, mặc dù vừa giành danh hiệu Bàn chân vàng (giải thưởng dành cho những cầu thủ trên 29 tuổi đang còn thi đấu, có nhiều đóng góp cho câu lạc bộ và đội tuyển quốc gia và chưa từng nhận giải), Totti không được Ranieri đặt niềm tin và phải làm bạn nhiều hơn với băng ghế dự bị, nhường chỗ cho những Marco Borriello, Mirko Vučinić hay Jérémy Menez. Sau trận thua trước Genoa ngày 20 tháng 2 năm 2011, Ranieri từ chức, đồng đội cũ của Totti ở Roma và đội tuyển Italia là Vincenzo Montella (đang là huấn luyện viên đội trẻ Roma) lên nắm quyền.

• Triều đại Montella

Montella đưa đội bóng quay lại với sơ đồ 4-2-3-1 của Spaletti trước kia và Totti bắt đầu tìm lại phong độ tốt nhất của mình. Trong 5 trận đầu tiên dưới thời Montella, Totti quay trở lại đội hình chính và ghi 7 bàn trong các trận đấu với đội bóng cùng thành phố Lazio, Fiorentina và Udinese. Ngày 3 tháng 3, các độc giả của tờ báo thể thao lớn nhất Italia La Gazzetta dello Sport đã bầu cho Totti là nhân vật nổi bật nhất của Ý trong số 100 nhân vật gồm các cầu thủ bóng đá, chính trị gia, các ông bầu…

Ngày 20 tháng 3, Totti trở thành cầu thủ thứ 6 trong lịch sử Serie A chạm cột mốc 200 bàn thắng, với một cú đúp trong trận gặp Fiorentina, Totti đã có 201 bàn. Ngày 1 tháng 5, Totti lập cú đúp trước Bari để cân bằng và vượt qua Roberto Baggio trong danh sách các chân sút vĩ đại nhất với 206 bàn thắng, và đứng thứ 5 trong danh sách sau Silvio Piola, Gunnar Nordahl, Giuseppe Meazza và José Altafini. Totti kết thúc mùa giải với 15 bàn thắng, trong đó có 12 bàn được ghi trong 13 trận cuối mùa giải.

• Trở lại vai trò kiến thiết với Luis Enrique

Mùa giải 2011-12 bắt đầu đầy khó khăn với A.S. Roma và cá nhân Totti dưới triều đại mới của Luis Enrique. Totti xuất hiện thường xuyên hơn trong đội hình chiến thuật của Enrique ở vị trí trequartista hoặc tiền vệ tấn công. Việc chơi thấp hơn khiến Totti không thường xuyên ghi bàn, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối hàng tiền vệ và tiền đạo, kinh nghiệm và sự có mặt của Totti trên sân giúp lối chơi của đội bóng trở nên khó lường hơn.

Trong giai đoạn 2 của mùa giải, màn trình diễn của Totti vẫn rất thuyết phục. Kết thúc mùa giải Totti có 8 bàn thắng và 7 đường chuyền quyết định trong 25 trận đấu.

• Lần thứ hai với Zeman

Kết thúc mùa giải 2011-12, Luis Enrique từ chức khi Roma chỉ về thứ 7 chung cuộc và không được dự cúp châu Âu vào mùa giải tới. Ban lãnh đạo Roma đã bổ nhiệm Zdenek Zeman vào vị trí huấn luyện viên trưởng, đây là lần thứ 2 Zeman dẫn dắt Roma, sau giai đoạn 1997-1999, giai đoạn mà ông đã phát hiện và bồi dưỡng Totti. Anh kết thúc mùa giải với 33 trận ra sân và 12 bàn thắng.

• Kỉ nguyên Garcia

Ngày 20 tháng 9 năm 2013, Roma chính thức thông báo Totti đã được gia hạn hợp đồng tới năm 2016, anh sẽ chơi cho Roma đến khi 39 tuổi. Anh sẽ nhận 3,2 triệu euro mỗi mùa bao gồm cả điều khoản Totti được phép gia nhập ban huấn luyện câu lạc bộ.

Ngày 28 tháng 5 năm 2017, Totti chính thức giải nghệ. Ở trận đấu cuối cùng mùa giải 2016/17, Totti như thường lệ không được xếp ở đội hình chính. Anh chỉ được HLV Luciano Spaletti tung vào sân từ băng ghế dự bị thay thế Mohamed Salah ở phút 54, khi tỷ số đang là 1-1. Chung cuộc, đội chủ sân Olimpico giành chiến thắng 3-2, qua đó giành vị trí Á quân.

4. Sự nghiệp quốc tế

Euro 2000

Tại Euro 2000 Totti đã thi đấu với một phong độ xuất sắc. Italia sau đó thất bại bởi bàn gỡ khi trận đấu chỉ còn 20s của Sylvain Wiltord và bàn thắng vàng của David Trezeguet, nhưng Totti vẫn được bầu chọn là cầu thủ xuất sắc nhất trận chung kết trước ĐT Pháp và lọt vào danh sách 22 cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu.

World Cup 2002

Sau Euro 2000, Totti được huấn luyện viên mới của Italia là Giovanni Trapattoni trao chiếc áo số 10 (trước đó thuộc về Del Piero) và nhiệm vụ dẫn dắt lối chơi. Italia tới World Cup 2002 với rất nhiều kì vọng từ người hâm mộ, trong đó Totti là niềm hi vọng lớn nhất. Totti đã phần nào đáp ứng được sự kì vọng đó khi thi đấu ấn tượng ở trận ra quân với đường kiến tạo cho Vieri mở tỉ số và nhiều đường chuyền nguy hiểm khác. Nhưng đó là tất cả những ấn tượng Totti để lại trong giải đấu.

World Cup 2006

Tháng 2 năm 2006 Totti dính phải một chấn thương nặng ở dây chằng và xương mác trong một trận đấu ở Serie A nhưng anh đã kịp bình phục và trở lại kịp thời cho chiến dịch World Cup 2006 của Italia, lúc này được dẫn dắt bởi gã đầu bạc Marcello Lippi. Dù không có nhiều thời gian tập luyện và thi đấu trước giải do chấn thương, Totti vẫn nhận được sự tin tưởng tuyệt đối của Lippi. Chính niềm tin đó đã là động lực giúp Totti tích cực tập luyện và vượt qua một chấn thương được mô tả là có thể chấm dứt sự nghiệp của Totti để cùng đội tuyển Italia góp mặt tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh tại Đức. Tại giải đấu này Totti đã thi đấu với một đĩa đệm kim loại ở mắt cá chân. Dù vậy Totti vẫn là một quân bài quan trọng của Lippi, anh có mặt trong cả bảy trận đấu của Italia. Trong suốt giải đấu, Totti cùng với Pirlo đóng vai trò kiến thiết lối chơi phía sau tiền đạo cắm Luca Toni, và tạo nên rất nhiều cơ hội nguy hiểm. Kết thúc giải đấu, Totti là cầu thủ có số lần kiến tạo bàn thắng nhiều nhất giải, anh cũng ghi một bàn thắng bằng cú đá penalty ở phút cuối cùng trong trận thắng của 1-0 của Italia trước Australia ở vòng 1/16. Với chức vô địch của đội tuyển cùng màn trình diễn thành công, Totti cùng với 6 đồng đội khác của mình được lựa chọn vào danh sách 23 cầu thủ xuất sắc nhất vòng chung kết.

Giã từ đội tuyển quốc gia

Sau World Cup 2006, Totti thông báo ý định từ giã đội tuyển quốc gia, nhưng bỏ ngỏ khả năng quay lại đội tuyển trong tương lai. Totti chính thức giã từ đội tuyển ngày 20 tháng 7 năm 2007, vào thời điểm đầu mùa giải 2007-08 nhằm tập trung tối đa cho A.S. Roma. Huấn luyện viên của Italia khi đó là Roberto Donadoni đã cố gắng thuyết phục Totti quay lại đội tuyển để tham dự Euro 2008 nhưng không thành công.

5. Lời kết

Totti đã đi một chặng đường rất xa, rất dài trước khi tuyên bố giã từ sân cỏ. Ở vùng đất kiên cường, bất khuất, anh đã chiến đấu cho giấc mơ như một anh hùng. Cũng như Julius Ceasar ở thành Rome, Francesco Totti chỉ có một trên đời.

Cởi bỏ chiếc áo màu bã trầu, cuộc sống Totti chuyển sang chương mới. Không còn những vất vả, lo toàn, không còn những chấn thương hành hạ, anh toàn tâm ở bên gia đình nhỏ. Roma là mái nhà của Totti, Totti là tình yêu của Roma. Chắc chắc câu chuyện đó sẽ lưu truyền ngàn đời.

Lịch sử bóng đá thế giới sẽ tiếp tục viết những giai thoại mới, chỉ là lịch sự của Er Pupone mãi dừng lại ở Rome. Francesco Totti trái tim bất tử nơi thành phố vĩnh hằng.