Ferenc Puskas – Người Hungary vĩ đại

Khi nghĩ tới VCK World Cup Thụy Sĩ 1954, một đội bóng và một cái tên sẽ vang lên trong đầu mọi người hâm mộ đích thực, dù Hungary và Ferenc Puskas đã thất bại ở trận chung kết. Puskas – “Ngài đại tá” có lẽ là siêu sao bóng đá toàn cầu đầu tiên và là thủ lĩnh của một đội hình xứng đáng so sánh với Barcelona đỉnh cao hiện đại. Chính từ Hungary và CLB Honved của Puskas mà Hà Lan cùng Ajax sáng tạo ra phong cách bóng đá tổng lực. Puskas, một tiền đạo ngực lép, sở hữu cái chân trái ma thuật với tốc độ đi bóng kinh hoàng về phía khung thành đối phương. Không phải ngẫu nhiên mà phần thưởng của FIFA dành cho bàn thắng đẹp nhất một năm được đặt theo tên ông.

1. Sự nghiệp qua những con số

Cá nhân

• Giải thưởng Ballon d’Or Bạc: 1960
• Cầu thủ xuất sắc nhất của Liên đoàn bóng đá Hungary: 1950
• Vua phá lưới Cúp quốc tế Trung Âu: 1954
• Vua phá lưới Hungary: 1947-48, 1949-50
• Vua phá lưới giải VĐQG Tây Ban Nha (Pichichi Trophy): 1959-60, 1960-61, 1962-63, 1963-64
• Vua phá lưới cúp châu Âu: 1959-60, 1953-64
• Chiếc giày vàng thế giới: 1948
• Cầu thủ xuất sắc nhất bóng đá thế giới: 1953
• World Soccer World XI: 1960, 1961, 1962, 1963
• Quả bóng vàng FIFA World Cup: 1954
• Đội hình toàn sao FIFA World Cup: 1954
• Vua phá lưới bóng đá thế kỷ 20 – IFFHS
• Cầu thủ bóng đá Hungary vĩ đại nhất trong 50 năm qua
• Bàn chân vàng: 2006

Budapest Honvéd

• Liên đoàn Hungary: 1949, 1950, 1952, 1954, 1955

Real Madrid

• Giải VĐQG Tây Ban Nha: 1960-61, 1961-62, 1962-63, 1963-64, 1964-65
• Cúp Tây Ban Nha: 1961-62
• Cúp châu Âu: 1958-59, 1959-60, 1965-66
• Cúp Liên lục địa: 1960

ĐTQG Hungary

• Nhà vô địch Cúp Balkan: 1947
• Vô địch Olympic: 1952
• Nhà vô địch Trung Âu: 1953
• Á quân FIFA World Cup: 1954

2. Tiểu sử

Ferenc Puskas sinh ngày 2 tháng 4 năm 1927 – mất ngày 17 tháng 11 năm 2006, tên thật là Puskas Ferenc hoặc Purczeld Ferenc, ông là một cầu thủ và HLV bóng đá người Hungary. Với biệt danh “Thiếu tá siêu tốc” hay “Thiên Nga trắng”, ông là cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử bóng đá Hungary và cũng là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại, xếp thứ 7 trong Danh sách 100 cầu thủ hay nhất thế giới thế kỷ 20.

3. Sự nghiệp CLB

• Budapest Honvéd

Puskás khởi nghiệp tại CLB Kispest – nơi cha ông làm HLV. Ban đầu, trước khi được ký hợp đồng chính thức vào năm 12 tuổi, huyền thoại này đã phải chơi dưới cái tên bí mật Miklós Kovács. Cùng gia nhập Kispest với Puskas còn có ban thân thủa nối khố József Bozsik – cầu thủ mà sau đó cũng trở thành một phần quan trọng của “đế chế bóng đá” Hungary.

Năm 1949, được bộ quốc phòng Hungary tiếp quản, AC Kispest trở thành đội bóng quân đội với cái tên mới là Honvéd Kispest. Vì các thành viên cũng được coi như một quân nhân nên chẳng mấy chốc nhờ thành tích đá bóng xuất sắc, Puskas được thăng hàm thiếu tá. Và biệt danh “thiếu tá siêu tốc” cũng ra đời từ đó.

Do có thể tuyển quân từ nguồn lính trẻ nhập ngũ, Honved tập hợp được vô số tài năng của bóng đá Hungary. Trong số này còn có cả hai ngôi sao Zoltán Czibor và Sándor Kocsis. Cùng với họ, Puskas đã giúp CLB giành được 5 chức vô địch quốc gia. Ngoài ra, ông còn giành 4 danh hiệu vua phá lưới ở các mùa bóng 1947-48, 1949-50, 1950-1951 và 1952-1953. Nếu chỉ tính riêng mùa bóng 1947-1948, Puskas là cầu thủ ghi được nhiều bàn thắng nhất tại một giải vô địch quốc gia thuộc châu Âu.

Năm 1956, Honvéd tham dự Cúp C1 và gặp Athletic Bilbao ở vòng đầu tiên. Trong khi để thua 2-3 trên sân khách, thành phố đóng đô của CLB ở quê hương (thủ đô Budapest) đã trở nên hỗn loạn vì bất ổn chính trị.

Sau khi phải trả giá vì quyết định chọn sân trung lập Heysel để thi đấu trận lượt về (hòa 3-3 và Honved bị loại bằng kết quả chung cuộc 5-6), các cầu thủ đã không chọn con đường trở về. Họ tập hợp gia đình, bất chấp lệnh cấm của FIFA cũng như liên đoàn bóng đá Hungary, để tổ chức chuyến du đấu vòng quanh thế giới, tới Italy, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, và Brazil. Sau khi trở lại châu Âu, Honved hùng mạnh đã “tan đàn xẻ nghé”. Một số cầu thủ, trong đó có Bozsik, trở về Hungary, trong khi số còn lại bao gồm cả Czibor, Kocsis và Puskás, đã đầu quân cho các CLB Tây Âu. Ở tuổi 29, đời cầu thủ của Puskas tưởng chừng sắp đi xuống bên kia sườn dốc lại bước sang một trang mới vẻ vang hơn.

Quãng thời gian hòa nhập với cuộc sống mới không thực sự suôn sẻ đối với “thiếu tá siêu tốc”. Sau vài trận thử việc ở Espanyol, Puskas đã bị liên đoàn bóng đá châu Âu cấm thi đấu hai năm vì quyết định từ chối trở về Hungary. Khoảng thời gian thử thách này thực sự vất vả đối với cầu thủ đã đi quá nửa sự nghiệp. Anh phải lang thang tới Áo, rồi sang Italy – nơi có tin Juve và Milan muốn kiểm chứng tài nghệ của ngôi sao hay nhất Đông Âu.

• Real Madrid

Cuối cùng, chẳng biết bằng cách nào và quyết tâm lớn đến đâu, Real Madrid đã dũng cảm ký hợp đồng với lão tướng 31 tuổi. Đó là một tân binh vừa trải qua 2 năm tròn không được chơi bóng đỉnh cao nhưng lại là nhân vật chính của một trong những quyết định đúng đắn nhất mà CLB Hoàng gia từng đưa ra.

Trong 8 mùa bóng khoác áo “kền kền trắng”, Puskas đã ghi được 156 bàn trong 180 trận tại La Liga. Về khoản danh hiệu nội địa, ngoài 5 chức vô địch Tây Ban Nha liên tiếp (1961-1965), “ngài đại tá” còn sưu tập thêm 4 giải thưởng Pichichi (vua phá lưới) ở các năm 1960, 1961, 1963, 1964 dù khi đó ông đã 37 tuổi với số bàn thắng lần lượt là 26, 27, 26 và 20.

Trên đấu trường Cúp C1, tuy gánh nặng tuổi tác đè chặt, nhưng Puskas vẫn kịp chơi 39 trận và ghi được 35 bàn. Đáng kể nhất trong số này là 7 lần lập công bàn ở hai trận chung kết. Đầu tiên là ở mùa bóng 1959-60, thời điểm ông bùng nổ cùng Di Stefano giúp CLB đè bẹp Frankfurt 7-3 (Puskas 4 bàn, Di Stefano 3 bàn). 3 bàn còn lại được ông ghi trong trận chung kết diễn ra 2 năm sau, khi Real bị Benfica đánh bại với tỷ số 5-3. Trong sự nghiệp cầu thủ, điều đáng tiếc nhất với Puskas là chưa giành được danh hiệu Quả bóng vàng châu Âu, mặc dù ông rất xứng đáng với giải thưởng này.

4. Sự nghiệp quốc tế

Khoác áp ĐTQG lần đầu tiên vào ngày 20 tháng 8 năm 1945 khi mới hơn 18 tuổ., Puskas đã khởi đầu sự nghiệp quốc tế vẻ vang của mình bằng cách ghi bàn trong trận đè bẹp Áo 5-2. Từ đây, ông trở thành “cỗ máy dội bom” không thể ngừng lại của đoàn quân được mệnh danh “những phù thủy Magyar”. Tính tổng cộng trong 85 lần khoác áo đội tuyển Hungary, Puskas đã có 84 lần phá lưới đối phương.

Cùng với Zoltán Czibor, Sándor Kocsis, József Bozsik và Nándor Hidegkuti, chàng thủ quân còn có một biệt danh khác là “người anh nhỏ” đã làm nên một ĐTQG mạnh khủng khiếp trong lịch sử với chuỗi 32 trận bất bại liên tiếp. Cho đến nay, đấy vẫn là một kỷ lục hầu như không thể phá vỡ.

Trong hành trình đoạt chiếc HCV Olympic 1952, Hungary đã đánh bại ứng cử viên nặng ký là Nam Tư, bằng tỷ số 2-0 trong trận chung kết diễn ra tại Helsinki (Phần Lan). Puskas đã ghi 4 bàn ở giải này, trong đó có bàn mở tỷ số trận quyết định tranh huy chương vàng.

Một trong những chiến tích đáng kể nhất của “đế chế Hungary” là đã dạy hai bài học cho đội tuyển Anh, nơi vẫn được xem như quê hương của bóng đá. Trận thứ nhất diễn ra tại Wembley năm 1953, đã kết thúc với tỷ số 6-3 nghiêng về đội khách. Và trong lần quyết phục thù của đoàn quân ba sư tử tổ chức ở Budapest một năm sau, Hungary thậm chí còn thắng thuyết phục hơn: 7-1.

Với hai bàn thắng trong mỗi trận, Puskas trở thành nỗi ám ảnh xen lẫn thán phục của người dân xứ sở sương mù. Trong năm 1953, Hungary cũng thêm Cúp “Dr. Gero” – một danh hiệu dành cho các đội tuyển thuộc khu vực Trung Âu. Giải đấu bắt đầu từ năm 1948 và kéo dài suốt 5 năm. Cuối cùng, Hungary đứng đầu với 11 điểm. Puskas kết thúc giải cùng danh hiệu vua phá lưới với 10 bàn thắng, trong đó có hai bàn giúp Hungary đoạt Cúp bằng trận thắng Italy 3-0 ngay tại Rome.

5. Lời kết

Mặc dù không có được những yếu tố cần thiết mà một tiền đạo điển hình cần có như chiều cao, khả năng tranh bóng trên không,… Nhưng bù lại, Puskas lại sở hữu một chiếc chân trái vô cùng khéo léo, cùng tốc độ của một chiếc phi cơ. Quả thực, thế hệ vàng của Hungary đã sản sinh ra những cá nhân tài năng như Zoltán Czibor, József Bozsik, Sandor Kocsis và Nándor Hidegkuti. Đặc biệt, khi hầu hết các đội bóng bấy giờ còn chơi khá hoang dại, với sơ đồ chiến thuật gồm hầu hết là tiền đạo, thì Hungary đã biết áp dụng phong cách khoa học vào lối chơi để tạo nên một đế chế hùng mạnh thời bấy giờ.